- Kwestionariusz samooceny ASRS (Adult ADHD Self-Report Scale)
- kwestionariusz ten zawiera 18 pytań, które mogą być pomocne w ocenie występowania objawów ADHD i z wysokim prawdopodobieństwem wskazuje na możliwość występowania tego zaburzenia u osób z niego korzystających.
- Wywiad diagnostyczny DIVA
- Pierwszym krokiem jest zebranie szczegółowej historii medycznej i symptomów od pacjenta oraz, jeśli to możliwe, od osób bliskich (np. rodziców, partnera). Ważne jest omówienie przeszłości pacjenta, w tym objawów ADHD w dzieciństwie, oraz aktualnych trudności w funkcjonowaniu. Doświadczony psycholog wypełnia kwestionariusz wywiadu diagnostycznego razem z pacjentem (i jego bliską osobą) oraz ocenia jego funkcjonowanie. Po takiej diagnozie pacjent otrzymuje opinię diagnostyczną w kierunku ADHD.
- Jeśli istnieje taka potrzeba, psycholog zaproponuje skorzystanie również z innych narzędzi do oceny funkcjonowania pacjenta. Te narzędzia nie są niezbędne w kontekście diagnozy, jednak mogą pomóc w ocenie obszarów, które sprawiają trudności i nad którymi pacjent powinien pracować, aby poprawić swoje funkcjonowanie.
- Wizyta u psychiatry specjalizującego się w ADHD
- Istotne jest wykluczenie innych możliwych przyczyn objawów podobnych do ADHD, takich jak zaburzenia nastroju, lęki czy zaburzenia neurologiczne (tz. diagnoza różnicowa). Przeprowadza ją psychiatra i to on może postawić oficjalną diagnozę ADHD oraz w przypadku konieczności wdrożyć farmakologię.
- Plan leczenia
- W przypadku spełnienia kryteriów diagnostycznych i otrzymania diagnozy ADHD lekarz we współpracy z psychologiem/psychoterapeutą powinni opracować spersonalizowany plan leczenia, który może obejmować coaching, terapię behawioralną, farmakoterapię lub inne interwencje terapeutyczne.
Kiedy wybrać wywiad diagnostyczny w kierunku ADHD u osób dorosłych?
Gdy doświadczasz trudności z koncentracją, impulsywnością, organizacją, czy nadmierną aktywnością, a te objawy utrzymują się i wpływają negatywnie na różne obszary Twojego życia. Kiedy zauważasz trudności w funkcjonowaniu i podejrzewasz, że mogą mieć mieć one związek z ADHD.
Osoby dorosłe z ADHD często doświadczają trudności w utrzymaniu uwagi i skupieniu, co może prowadzić do problemów w pracy lub nauce. ADHD może wpływać także na interakcje społeczne i relacje międzyludzkie. Często w związkach dochodzi do nieporozumień ze względu na trudności z wykonywaniem obowiązków przez osoby z ADHD. Dorosłe osoby z ADHD mogą też doświadczać trudności w zarządzaniu emocjami i utrzymaniu zdrowych relacji. ADHD może wpływać również na zdrowie psychiczne, powodując problemy z samopoczuciem, lękiem czy depresją.
Jeśli zauważasz trudności w funkcjonowaniu i szukasz wsparcia i zrozumienia, bo podejrzewasz, że możesz mieć ADHD to pierwszym krokiem powinno być wypełnienie przygotowanego przez WHO kwestionariusza ASRS (dostępny do wypełnienia u nas, także w wersji on-line). Jeśli ten kwestionariusz wskazuje wysokie prawdopodobieństwo ADHD, to warto rozważyć pełny wywiad diagnostyczny.
Image by freepik
Jak przebiega diagnoza w kierunku ADHD?
Proces diagnozy ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) jest zazwyczaj wieloetapowy i obejmuje różne metody oceny. Oto ogólny przebieg tego procesu:
Jakie narzędzia terapeutyczne mogą być przydatne przy ADHD?
W zależności od obszarów, w których nasilenie występujących objawy sprawia największe trudności w codziennym funkcjonowaniu można rozważyć różne formy pomocy w ADHD. Poniżej prezentujemy najczęstsze formy pomocy:
Image by KamranAydinov on Freepik
- Coaching ADHD
- Terapia poznawczo-behawioralna (CBT):
- Terapia poznawczo-behawioralna oparta na mindfulness (MBCT):
- Terapia interpersonalna
- Trening umiejętności organizacyjnych i zarządzania czasem
- Farmakoterapia
- Wsparcie w psychoedukacji rodziny
Jakie formy wsparcia ADHD znajdziesz u nas w gabinecie?
W SaluMenti pomożemy Ci w psychoedukacji rodziny i bliskich, a także w wypracowaniu adekwatnych sposobów komunikacji oraz strategii wspólnego radzenia sobie z objawami.
Pomożemy Ci również w rozwijaniu umiejętności skutecznego zarządzania zadaniami i czasem, co przełoży się na lepsze radzenie sobie z codziennymi obowiązkami.
Osoby będące szczęśliwymi posiadaczami ADHD często również są bardzo wrażliwe, szczególnie na własnym punkcie. Oferujemy Ci pomoc również w tym zakresie – poprzez terapię psychologiczną pomożemy głębiej zrozumieć siebie i lepiej radzić sobie w relacjach międzyludzkich, także dzięki treningowi rozpoznawania i wyrażania emocji.
Wesprzemy Cię również w rozwijaniu świadomości własnych myśli i uczuć oraz umiejętności skupienia uwagi, co może pomóc w redukcji impulsywności i lepszym zarządzaniu emocjami.
Dzięki narzędziom CBT pomożemy także w identyfikowaniu negatywnych myśli i wzorców zachowań oraz rozwijaniu zdrowszych strategii radzenia sobie z objawami ADHD.